7

dw]z bk{0f 2007

Madhesh Darpan

@ ef/t–rLg aLrsf] åGå / g]kfnsf] /fhgLlt — pk]Gb| emf

@ ljsf; ah]6df gLltut e|i6frf/ – 8f= pdfz+s/ k|;fb

@ /fhgLlts bnx?sf] v]n d}bfg aGb} dw]z – cho s'df/ l;+x

@ dw]zdf lgjf{rg / ljsf;sf] afws sf] < — ;+uLtf /]UdL

ef/t–rLg aLrsf] åGå / g]kfnsf] /fhgLlt

pk]Gb| emf

zlQmzfnL :jefjtM cx+sf/L x'G5. ;d[4zfnL b]znfO{ cfˆgf] ;fd|fHosf] lgdf{0fdf bQlrQ eO{ nflu /x\g] afgL x'G5. ;fd|fHo eg]sf] p;sf] PskIfLo k|efj If]q xf] hxfF cfˆgf] b]zsf] ;Ldf x'Fb}g t/ cfˆgf] k|efjsf] k"0f{tf x'G5. c6n k|efj eg]sf] c¿ ;fj{ef}d ;DkGg b]z g} eP klg ToxfFsf zf;sb]lv hgtf;Dd Tof] ;fd|fHojfbLsf] u'nfd eP/ afFr]sf] x'G5. lj/f]wsf :j/ p7]klg Tof] lgjf{w ;xof]usf] JojwfgnfO{ x6fpgsf nflu dfq xf].

bnfO{ nfdfnfO{ ;+/If0f lbPsf] lj/f]wdf rLgn] ef/t;+u ;g\ !(^@ df o'4 g} u/]. of] o'4df b'a}lt/ xhf/f}+ ;]gf d/]sf lyP. b'a} b]zn] Iflt a]xf]/] kl5 o'4lj/fd eof]. gofF lz/faf6 ;DaGwnfO{ d}qLk"0f{ agfpg kxn eof]. tLg bzskl5 rLg;+u d}qL ;DaGw sfod eof]. ljb]zL k"FhL lgj]z u/fpg] rLlgofF ljrf/df kl/jt{g cfPkl5 ef/tn] rLgdf k"FhL lgj]z ug{ yfNof]. ;a} s'/f /fd|f] rln /x]sf] lyof]. t/ rLgn] ef/t;+usf] a}/efjnfO{ ;dosf] cg's"ntfsf] kvf{O{df ;fFr]/ /fv]sf] lyof].

klxn]sf] o'4 k|ltzf]wsf] kl/rfos lyof] eg] clxn]sf] o'4 p;sf] zlQm k|bz{gsf] o'4 x'g]5. Ps bzsb]lv rLgn] ef/t;+u g]kfn ;Gbe{df lgx'F vf]lh tgfjnfO{ a9fpFb} nu]sf] 5. %% jif{sf] cGt/fndf rLg ;d[4zfnL /fi6«sf] ¿kdf plbt ePsf] 5. rLgsf] pbo ePkl5 klxn]b]lv zlQmzfnL /fi6«sf] ¿kdf /x]sf] cd]l/sfnfO{ OGb| s} h:tf] b]jTj u'Dg] z+sf k}bf x'g' :jfefljs xf]. rLgsf] ;d[l4 dQf xfyL h:tf] Plzof, o"/f]kdf ljr/0f ug{ nfUbf, ;fd|fHosf] ;'v ef]lu /x]sf] cd]l/sfsf nflu dfq xf]O{g, pbLodfg zlQmzfnL /fi6«x¿sf nflu klg r'gf}tLsf] ¿kdf cfPsf] 5. cfly{s ;d[l4 lnP/ zlQmzfnL /fi6«sf] ¿kdf plbt rLlgofF sDo'lgi6 ;/sf/nfO{ /f]Sg nf]stflGqs zlQmx¿ ef/tlt/ hf]l8g k'u]sf] 5. ef/t;+u dfq clxn] lgx"F vf]lh /xFbf k|ltzf]w lng] zlQmx¿ oxL df}sf 5f]kL ef/tsf] v]dfdf ;+ul7t ePsf 5g\.

Plzof, o'/f]k, cd]l/sf, clk|msf ;d]tdf cfˆgf] k|f]8lS6le6Lsf nflu ahf/ vf]Hb} ;+;f/el/ ljr/0f ug]{ rLgsf] ;fx; klg cb\e"t 5. ;f/f ;+;f/nfO{ sg]lS6le6L;+u hf]8\g] olt 7"nf] dxTjfsfFIfL of]hgf t s;}n] ;f]r]sf] klg lyPg. o;n] @( b]z;+u ;Demf}tf u/]/ o;sf] lgdf{0fsfo{nfO{ cufl8 a9fpg] k|of;df nfu]sf] klg 5. g]kfnsf] ;Gbe{df ef/t rLgsf] tgfj pTkGg ePsf] Ps bzs g} eof]. ef/t o;nfO{ ;fdfGo a'em\b} ;DaGw ;'wfg]{ lbzfdf nfu]sf] lyof] t/ rLg t ef/tnfO{ r'gf}tL lbg g} cufl8 a9]sf] w]/} ;do kl5 yfxf kfP/ ef/t klg cfˆgf] tof/L tLj| kf/]sf] 5. kfls:tfg;+usf] df}g o'4 o;}sf] Pp6f s8Lsf] ¿kdf /x]sf] 5. Ps bzsb]lv rLgsf] ef/t;+usf] Jojxf/ x]bf{ p;n] ef/t;+u o'4 g} rfx]sf] s'/fnfO{ gsfg{ ;lsGg. l;lSsd h:t} ef/tn] g]kfnnfO{ lgNg] vt/f b]vfP/ g]kfnnfO{ cfˆgf] k|efjdf /fv]/ ef/tsf] lj¿4 k|of]u ug]{ rLgsf] /0fgLlt /x]sf] 5.

rLgsf] a9\bf] tfst / rLgn] lgjf{w a9fPsf] cfˆgf] zlQm k|bz{gsf] cj:yfnfO{ x]bf{ ef/t rLgsf] tgfj a9\b} uPsf] 5. ef/t;+u rLgsf] tgfj a9fpg] jftfj/0fsf] lgdf{0f ug{ rLg g} k|d'v sf/0f ag]sf] 5. g]kfndf cfof]lht !*cf}+ ;fs{ lzv/ ;Dd]ngdf rLgnfO{ ;fs{ /fi6«sf] ;b:otf lbg] ;DaGwsf] k|:tfj kfls:tfgn] /fv] klg ef/tn] s]xL Wofg glbPsf]n] kfls:tfgn] o;nfO{ cfˆgf] ckdfg a'em\of] eg] ef/t;+u lgx'F vf]Hg rLgn] /fd|f] cj;/ kfof]. !* cf}+ ;fs{ lzv/ ;Dd]ng kl5 g]kfn ;Gbe{df ef/tk|lt rLgsf] s8f cleJolQm cfpg yfNof]. ef/tnfO{ k|ToIf cf/f]k gnufP/ æef/tn] g]kfnnfO{ l;lSsd agfpg vf]h]sf]Æ æg]kfnaf6 ef/tsf] k|efj x6fpg' k5{Æ cflb cf/f]ksf ;fy rLgsf] lj/f]w z'¿ ePsf] xf]. ;fs{ lzv/ ;Dd]ngdf ef/tn] ! v/asf] ;xof]usf] 3f]if0ff ubf{ rLgn] æl;S; 6fOd a9LÆ lbg] 3f]if0ff u¥of].

To;kl5sf lbgdf kfls:tfgn] cgfjZos ¿kdf ;Ldfdf tgfj a9fpg yfNof]. cft+sLsf] 3';k}7, ef/tleqsf] wfld{s ;b\efjdfly cy{xLg cfqmd0f, cflb 36gfx¿ tyf g]kfn ;d]t ef/tsf] lj/f]wdf k|ToIf ¿kdf cfPsf] s'/faf6 rLgsf] pS;fx6 k|i6 b]lvof]. !* cf}+ ;fs{ lzv/ ;Dd]ng kZrft\ ;xof]usf] gfddf rLgn] g]kfnL /fhgLltdf x:tIf]ksf/L e"ldsf a9fPb]lv g]kfnnfO{ ef/tsf] lj/f]wdf ptf/]/} 5f8\of].

ljkGg /fi6«sf ;DkGg /fhg]tfx¿ b]zdf cfd"n kl/jt{g ul/ ;j{xf/fsf] /fHo sfod ug]{ /fhgLlt xf]; jf nf]stGqLo ;dfhjfbsf] /fhgLlt xf];\ ;a}n] hgtf e'mSofP/ /fhgLltnfO{ k};f sdfpg] dfWod g} agfPsf 5g\. k};f yfKg p;sf] /fhgLlts c8fg klg /xFb}g. g]kfnL /fhgLltdf rLgsf] v]n z'¿ ePkl5 s] sfFu|];, s] sDo'lgi6 ;a} Pshft eP/ v]nsf] df]x/f ag]. ef/tsf] lj/f]w ug{ xf];\ jf ;+3Lotfsf] lj¿4df xf];\ ;a}sf] Pshft g} b]lvof]. ;fdfGo cj:yfdf sDo'lgi6, sfFu|]; km/s hft b]lvG5g\.

g]kfnL /fhgLltdf nfdf] ;do;Dd ef/tsf] pwf/f] v]ndf lbSs dfg]sf /fhgLlts v]nf8Lx¿ rLgsf] cfudgnfO{ a8f] pT;fxsf ;fy :jfut u/]. cfufdL ;dodf o;sf] kl/0ffd h];'s} ePklg ;x\g] eg]/ pgsf] gh/df cfDbfgLsf ;fy alg /x]sf] gofF ;DaGwsf] dxTj al9 lyof]. rLg cfof]. dgkl/ 9+un] rLgn] g]kfnL /fhgLlt1nfO{ k|of]u u/]. dw]znfO{ ef/tLox¿ eg]/ rLgnfO{ klxrfg u/fPkl5 rLgsf] Jojxf/ klg dw]zk|lt k"jf{u|xL g} aGof]. rLgsf] k|efjdf r'n'{Dd 8'a]sf] tTsfnLg Pdfn] ;/sf/ 3f]if0ffsf nflu tof/ /fv]sf] ;+ljwfgnfO{ ef/tn] !% lbg kv{g cfu|x ubf{ !% 306f klg kv{g ;s]g / To;sf] ef]nLkN6 c;f]h # ut] 3f]if0ff u¥of]. ef/tnfO{ of] 36gfaf6 rLgn] lbPsf] v'nf r'gf}tL lyof]. To:t} !* cf}+ ;fs{ lzv/ ;Dd]ngsf] cj;/df ef/tLo k|wfgdGqL g/]Gb| df]bLsf] k"j{ lgwf{l/t hgsk'/, n'lDagL / d'lQmgfysf] e|d0fnfO{ rLgn] g]kfnL /fhgLlt1nfO{ k|of]u ul/ o:tf] gf6sLo 9+uaf6 /2 u/fof] ls g ef/tLo s"6gLlt1x¿n] a'em] g ef/tLo k|wfgdGqL g/]Gb| df]bL :jodn] a'em\g kfP. g]kfnL /fhgLltdf rLgsf] k|efjsf] of] 7"nf] gd"gf lyof].

rLg ef/tsf] o'4lj/fd ePkl5 l;lSsddf rLgsf] k|efj a9\g yfNof]. of] ef/tsf] nflu l;/bb{ lyof]. l;lSsdsf] e"dL rLg k|of]u u/f];\ of] ef/tnfO{ sydlk :jLsfo{ lyPg. ToxfFsf /fhf rf]Uofn klg rLgsf] k|efjdf cfPkl5 ^ clk|n !(&% O{) df ef/tLo ;}lgs l;lSsdnfO{ cfˆgf] sAhfdf lnof]. o; sfo{df l;lSsdsf lj/f]wL g]tf n]G8'k bf]h]{n] ;3fPsf] lyof]. ;g\ !(%* df rLgn] u/]sf] ltAatdflysf] sAhf lj:tf/jfbsf] gd"gf dflgPg, t/ l;lSsddflysf] sAhf ef/tLo lj:tf/jfbsf] pbfx/0f aGof]. g]kfnsf sDo'lgi6x¿n] klg cfˆgf] p4f/s dGq æef/tLo lj:tf/jfb, d'bf{jfbÆ sf] hfk ul/ /Xof].

l;lSsd h:t} rLgsf] cem a];L k|efj g]kfndf a9]/ uof]. klxn] klg lgx'F vf]lh /x]sf] rLg clxn] ;d[l4 k|fKt u/]kl5 cem al9 pGdflbt ePsf] 5. g]kfn Ps lx;fjn] rLg s} sAhfdf /x]sf] oyfy{nfO{ gsfg{ ;lsGg. Pdfn], dfcf]jfbL rLgsf] k|efjdf t 5g\ g}, nf]stflGqs zlQm egfpFbf g]kfnL sfFu|]; klg ljut rLgsf] ultljwLdf k|of]u ePsf sf/0f ;+lbUw ag]sf 5g\. ;+ljwfg 3f]if0ffsf] lj/f]wdf yflnPsf] dw]z cfGbf]ng gfsfaGbLsf] pTsif{df k'Uof]. ^ dlxgfsf] gfsfaGbL cfGbf]ngn] g]kfnL hgtf w]/} ;f:tL ef]Uof]. lj/f;tdf /x]sf] ef/tk|ltsf] cfqmf]z PsfPs km'6\of]. dw]z cfGbf]ng ef/tn] u/fPsf], ef/tn] gfsfaGbL ul/ cfTd;dk{0f u/fpg vf]h]sf], cfˆgf] b]zsf] ;fj{ef}d clwsf/ vt/fdf /x]sf] eg]/ ;+;f/el/ g]kfn ;/sf/n] 9f]n kL6]. ljZj ;d'bfon] k|rfl/t s'/fdf s'g} tYo g/x]sf] yfxf kfO{ rf;f] lng 5f8]. a¿ ;+ljwfg 3f]if0ffsf] kIfdf lbPsf] ;dy{g lkmtf{ lnP/ cfGbf]ng/t kIfsf] ;d:of ;dfwfg ug{ bafj lbg yfn]. ef/tsf] lj/f]wdf ljv/fjdf /x]sf /fi6«jfbL tfstnfO{ ef/tsf] lj/f]wdf ;+ul7t ug{ s]kL zdf{ cf]nL ;kmn /x\of]. oxL /fi6«jfbL zlQmn] clxn] :yflgo r'gfjdf Pdfn]nfO{ klxnf] kf6L{sf] ¿kdf pEofPsf] 5.

ef/tsf] sf]O{ k|ToIf / sf]xL leqleq} lj/f]wdf /x]sf g]kfnsf /fHo ;+rfns bnx¿ -g]kfnL sfFu|];, Pdfn] / dfcf]jfbL_ rLgsf] ;dy{gdf dw]znfO{ k5fl8 ws]Ng klg ;kmn eof] / cfˆgf] jr{:j sfod ug{ klg. g]kfnsf] df6f], kfgLnfO{ ;d]t ef/tsf] lj/f]wdf ptf/]/ rLgsf ljZjf;kfq ag]sf g]kfnsf /fhgLlt1x¿ x'g} nfu]sf] ef/t rLgsf] o'4k|lt cfˆgf] s] wf/0ff agfpnf < ef/t;+u g]kfnsf] w/ftnLo lj/f]w hf/L g} /x]sf]n] g]kfn 7"nf] wd{;+s6df kmF:g] lglZrt 5. lxdfn jfl/sf] oqf] 7"nf] e"efu rLgsf] k|efjdf /xf];\, ef/t s'g} klg xfntdf abf{:t ug{ ;Sb}g. rLg;+u o'4 ug{ cd]l/sf ;d]t tof/ /x]sf] cj:yfdf s] of] o'4 b'O{ b]zaLr dfq l;ldt /x\nf < blIf0f Plzofdf ef/t rLg o'4 t]>f] ljZjo'4df kl/0ft gxf]nf eGg ;lsGg.

rLg cgfjZos ¿kdf rf/}lt/ cfˆgf] zlQm k|bz{g ul//x]sf]n] rLgsf] pGdfb o'4;Dd hfg ;Sg] ;DefjgfnfO{ s;}n] /f]Sg ;Sb}g. rLgnfO{ ;as l;sfpg ;a} zlQm ef/tsf] lsQfdf ;+ul7t ePkl5 rLgsf] lh2nfO{ /f]Sg o'4 cjZoDefjL ePsf] 5. kl/l:yltn] b]vfO{ /x]sf] of] dxfljgfznfO{ /f]Sg ;lsPnf < -dw]z bk{0f lkmr/ ;]jf_

ljsf; ah]6df gLltut e|i6frf/

8f= pdfz+s/ k|;fb

dw]zdf ah]6sf] cj:yf

dw]zsf] hg;+Vof, dfgj ljsf; ;"rsf+s cflbsf] cj:yfnfO{ dWogh/ ub}{ dw]zsf nflu h'g ah]6 5'6\ofOG5, Tof] ah]6 c;fWo} Go"g 5. g]kfndf s"n ah]6sf] nueu Ps ltxfO{ k'FhLut ah]6 /x]sf] cj:yf xf]. Tof] PsltxfO{ ah]6dWo] klg nueu ^) k|ltzt j}b]lzs ;xof]u cyjf C0fsf] ef/ /x]sf] cj:yf 5. s"n ah]6dWo] nueu !& b]lv @# k|ltzt dfq dw]znfO{ 5'6\ofOg] ul/Psf] cj:yf xf]. ToxfFsf] hg;+Vofsf] cfwf/, dfgj ljsf; ;"rsf+ssf] cfwf/ cflb–OToflb ljleGg OlG8s]6;{nfO{ ljrf/ ug]{ xf] eg] dw]zdf ah]6 c;fWo} Go"g 5.

Ps t ;/sf/n] dw]zsf nflu clt Go"g ah]6 5'6\ofpg] u/]sf] 5 / To;df klg cfPsf] ah]6 k"0f{¿kdf vr{ x'g] u/]sf] 5}g. clt Go"g ah]6dWo] vr{ g} geO{ lk|mh x'g] u/]sf] cj:yf klg /x]sf] 5. of] ;d:of ;du| g]kfns} b]lvPsf] 5. ;~rf/ dfWoddf cfPcg';f/ s"n k'FhLut ah]6sf] nueu !& k|ltzt ah]6 dfq vr{ ePsf] cj:yf /x]sf] 5. ljsf; ah]6sf] w]/}eGbf w]/} c+z vr{ geO{ lk|mh x'g] h'g cj:yf xf] of] cj:yf ;Dk"0f{ g]kfndf oyfjt 5.

k'FhLut ah]6 vr{ sd x'Fbf lk|mh

;Dk"0f{ g]kfns} cj:yf x]g]{ xf] eg] ljutsf] cj:yf d"Nof+sg ug]{ xf] clxn] k'FhLut ah]6 vr{ sd x'g] u/]sf] 5. To;sf/0f dw]zdf klg vr{ sd x'g' :jfefljs} xf]. o;/L ah]6 vr{ gx'g] d'Votof tLg sf/0fx¿ 5g\ M

!_ nueu @) jif{ :yfgLo txdf xfd|f hgk|ltlglwx¿sf] pkl:ylt /x]g. hgk|ltlglw gx'Fbf vr{sf] cfFs8f :jfefljs¿kdf 36\g' ljZjJofkL¿kdf eO/x]sf] 5.

@_ ;fj{hlgs vl/b P]g h;nfO{ c;fWo} hl6n agfOof].

#_ clVtof/ b'¿kof]u cg';Gwfg cfof]usf sf/0f h'g ljleGg lqmofsnfkx¿n] o;n] ubf{ klg ljsf; ah]6 vr{df c;/ kf/]sf] xf].

oL tLgj6f sf/0fn] ljsf; ah]6 k"0f{¿kdf vr{ x'g ;ls/x]sf] 5}g. vr{ ubf{ e|i6frf/ x'G5 / clVtof/åf/f ;dfltG5 eGg] 8/ x'G5. lsgeg] clxn]sf] jt{dfg cj:yfnfO{ x]g]{ xf] eg] lglZrt¿kdf s'g} klg sfof{nosf] lgoGq0fdf cfly{s cj:yf hlt x'g'kg]{ xf] Tolt 5}g. sd{rf/Lx¿nfO{ st} g st} /fhgLlts¿kdf ;+/If0f eO/x]sf] x'G5. h;sf/0f sd{rf/Lx¿ sfof{no k|d'vx¿sf] kx'FreGbf klg cufl8 al9;s]sf x'G5g\. h:t}, lhNnf ljsf; sfof{nodf ;aeGbf a9L ljsf; ah]6 hfG5, clxn]sf] jt{dfg cj:yfdf. ToxfFsf OlGhlgo/, n]vfkfn nufotsf] kx'Fr k|d'veGbf a9L /fhgLlts¿kdf x'g] u/]sf] 5. Pnl8cf]eGbf To;dftxtdf sfo{ ug]{ sd{rf/Lx¿ /fhgLlts cfa4tf a9L eO;s]kl5 Pnl8cf]sf] s'/f g6]g]{, e|i6frf/ ul/of] eg] p;nfO{ /fhgLlts ;+/If0f eO/x]sf] x'G5. o:tf] cj:yfdf :jfefljs¿kdf c/fhstf a9\5.

/fhgLlts x:tIf]ksf sf/0f e|i6frf/df j[l4

clxn] ev{/} cfGtl/s /fh:j ljefusf dxflgb]{zs ;dfltPsf 5g\. ;dfrf/ dfWoddf cfPsf s'/fx¿nfO{ cfwf/ dfGbf s] a'lemG5 eg] ToxfF /fhgLlts x:tIf]ksf] sf/0fn] of] 36gf ePsf] :ki6 5. eg]kl5, clxn] g]kfnsf] h'g /fhgLlts ;+oGq 5, /fhgLltsdL{n] To;nfO{ k]zf agfP/ cufl8 al9/x]sf] cj:yf xf].

hlt ah]6 hfG5 To;af6 slt vr{ eof], s]–s]df vr{ eof] eGg] s'/fsf] 5fglag ug]{ g]kfnsf ;/sf/sf y'k|} lgsfox¿ 5g\. To;sf] cg'udg ug]{ lgsfox¿n] h'g lqmofsnfk u/]sf] b]lvG5, ToxfF klg k|ZglrGx v8f ePsf] 5. ha hjfx/nfn g]x¿ ef/tsf] k|wfgdGqL x'g] qmddf pxfFn] eGg'ePsf] lyof] ls …!) ¿k}ofF ef/t ;/sf/n] 5'6\ofpFbf Ps ¿k}ofF dfq} hg;Dd k'U5. of] kl/kfl6sf] cGTo geP;Dd ef/tsf] ljsf; ;Dej 5}g.Ú cfheGbf w]/} klxn] hjfx/nfn g]x¿hLn] eGg'ePsf] lyof]. oxL s'/f clxn] g]kfndf eO/x]sf] 5. hgtf;Dd gk'Ug] / aLrd} x/fpg]. ca slt x/fpF5, s;/L x/fpF5 eGg] s'/f cg';Gwfgs} ljifoj:t' xf]. 5n{Ë ePklg ca ljifoj:t' rfFxL cg';Gwfgs} 5.

of] cj:yfnfO{ cGTo ug{sf nflu ;a}eGbf k|d'v s'/f] /fhgLlt OR5fzlQm rflxG5. /fhgLlt1n] d /fhgLltsdL{ xf]Og d /fhgLlt1 xf] eGg] s'/fsf] efjgf cfpg'k¥of]. pxfFx¿n] w]/}eGbf w]/} /fHosf nflu / yf]/} cfkm\gf] :jfy{sf nflu sfd ug'{k¥of]. cfkm\gf] :jfy{ ljNs'n} TofUg t s;}n] ;Sb}g, clxn]sf] o'udf. t/, clxn]sf] jt{dfg cj:yfdf /fhgLlt1x¿sf] h'g p2]Zo x]bf{ JolQmut :jfy{ / /fHosf] :jfy{nfO{ x]g]{ xf] eg] JolQmut :jfy{sf] ef/ w]/} 5. Tof] ef/nfO{ sd ug'{k¥of].

csf]{ s'/f, :yfgLo txdf clxn] hgk|ltlglwx¿ cfPsf 5g\. hgk|ltlglwnfO{ sfd ug{sf nflu ;+/rgfTds cj:yf l;h{gf ug'{k¥of]. h:t} clxn] ev{/}sf] cj:yf x]g]{ xf] eg] :yfgLo :t/df ufpFkflnsfdf zfvf clws[t k|d'v x'g] / gu/kflnsfdf pk;lrj k|d'v x'g] k|fjwfg /flvof]. ufpFkflnsfsf] xsdf lzIffsf pk;lrjn] d zfvf clws[tsf] tn a;]/ sfd ug{ ;lSbFg, slgi6sf] tn jl/i7 a:g ldNb}g h:tf s'/fx¿ cfP. eg]kl5 ;+/rgfTds¿kdf clxn] h'g Pp6f vfsf sf]l/of], Tof] vfsf klg ldnfP/ ;'xfpFbf] agfpg'k¥of].

hgk|ltlglw cfpFbf e|i6frf/ sd x'g]

sl/a @) jif{b]lv :yfgLo txdf sd{rf/LtGqn] sfd ul//x]sf] lyof] t/, clxn] :yfgLo txsf] lgjf{rgkZrft\ hgk|ltlglwn] sfd u5{g\. sd{rf/LtGqn] hlt e|i6frf/ dRrfPsf] lyof] To;sf] t'ngfdf hgk|ltlglwn] sd e|i6frf/ u5{ eGg ;lsG5. e|i6frf/ x'Fb} x'Fb}g eg]/ eGg t ;lsGg t/, klxnfsf] eGbf cln sd x'G5. of] ljZjsf] cg'ej xf]. :yfgLo txdf :yfgLo ;/sf/ x'G5 eg] / ToxfF ;+/rgfTds ldn]sf] 5 eg] e|i6frf/ 36\5. lsgeg] ToxfF k|ToIfbzL{x¿ x'G5g\. slt k};f cfof], slt k};f vr{ eO/x]sf] 5 ;a} s'/f lgu/fgL x'g yfN5. ha s]Gb|af6 :yfgLo txdf ah]6 hfFbf ;a}nfO{ yfxf x'Fb}g / t/, :yfgLo:t/af6 sfd x'g yfn]kl5 of]–of] sfdsf nflu olt ah]6 cfof] eGg] s'/f ;a}n] yfxf kfpF5g\.

ca s]Gb|af6 l;w} vr{ x'g] dfqfdf sdL cfpF5 / ufpFkflnsf / gu/kflnsf:t/af6 a9\5. o;eGbf cufl8 klg :yfgLo txdf /fhgLlts bnsf k|ltlglwx¿ lyP t/, clxn] h'g lgjf{lrt hgk|ltlglw cfpF5g\ p;nfO{ s] 8/ x'G5 eg] csf]{ r'gfjdf s;/L lhTg] eGg] 8/ x'G5. To;sf/0f lgjf{lrt k|ltlglw cfpg' / lgjf{lrt k|ltlglwsf] ¿kdf sfd ug'{ eg]sf] b'O{6f km/s km/s s'/f xf].

csf]{ s'/f, g]kfndf e|i6frf/LnfO{ sf/afxL ug]{ sfg"gdf ;d:ofdf 5}g. xfdL;Fu sfg"g k|z:t 5. d'n'sL P]gb]lv lnP/ clVtof/ b'¿kof]u cg';Gwfg cfof]u nufot 5g\. ;d:of sxfF 5 eg] ha /fHonfO{ g]t[Tj ug]{ JolQm, s'g} sfof{nonfO{ g]t[Tj ug]{ JolQm cyjf s'g} ljefunfO{ g]t[Tj ug]{ JolQmn] olb t6:y eP/ bx|f] ;fy v'§f hdfP/ a:of] eg] tnsf dfG5]nfO{ e|i6frf/ ug]{ lxDdt g} cfpFb}g.

gLltut e|i6frf/ s;/L cGTo ug]{ <

xfdLn] e|i6frf/;DaGwL s'/f ubf{ tLj6f s'/f cfpF5. Pp6f 6«fo8 x'G5. tLg hgfsf] ldn]dtf]df s'g} klg b]zdf e|i6frf/ x'g] u/]sf] 5. Pp6f eg]sf] /fhgLlt1, bf];|f] sd{rf/LtGq / t];|f] Jofj;flos ;d'bfo x'g\. oL tLgj6fsf] 6«fo8af6 e|i6frf/ cufl8 a9\g] xf]. oL tLgj6fsf] ;+oGqnfO{ r]s / Aofn]G; ug'{k5{. h:t}, Jofkf/Laf6 ul/Psf] lqmofsnfkx¿nfO{ /fhgLlt1n] r]s P08 Aofn]G; u5{, /fhgLlt1n] u/]sf] lqmofsnfkx¿nfO{ Ao'/f]qm];Ln] r]s P08 Aofn]G; ug]{. h'gdf oL tLgj6fsf] ldngljGb" eP/ e|i6frf/ ;'¿ x'G5, To;nfO{ s'g} xfntdf /f]Sg ;lsFb}g. olb oL tLgj6f ;+oGqnfO{ e|i6frf/ u/]/} cufl8 a9\g] ha gLlt x'G5, To;kl5 s;}n] jf s'g} sfg"gn] s]xL ub}{g.

e|i6frf/ lgoGq0f ug{ ef/taf6 l;Sg'kg]{

;g\ !($& df l5d]sL ldq/fi6« ef/t :jtGq ePsf] xf]. To;kl5 clxn];Ddsf] Oltxf;nfO{ cWoog ug]{ xf] eg] ef/tdf ljleGg lsl;dsf /fhgLlts r]tgfx¿, nf]stflGqs k|0ffnLx¿sf] ;'¿cft eof]. pxfFx¿n] nf]stflGqs cEof; cufl8 a9fpg'eof]. df]bL ;/sf/ cfPkl5 t olt;Dd nf]stflGqs cEof; eof] ls clxn] e|i6frf/ ug]{x¿ slt ;hu 5 egL xfdL x]g{ ;S5f}+.

g]kfnsf] /fhgLlts cj:yf klg clnslt sdhf]/ g} /Xof]. lsgeg] /f0ff zf;gdf PstGqLo zf;g lyof]. zfx zf;g cfof], /fhtGq cfof], /fhtGq klg nfdf] ;do;Dd rNof] g]kfndf. To;kl5 k|hftGqsf] k'g:yf{kgf eof]. oL /fhgLlts h'g pynk'yn eO/x]sf] 5, clxn];Dd l:y/ x'g;s]g. ha–ha /fhgLlt cl:y/ x'G5, Tof] cj:yf e|i6frf/sf nflu plrt ;do xf]. s'g} klg b]zdf ha–ha /fhgLlt pynk'yn x'G5 Tof] a]nfdf e|i6frf/ ug]{x¿ cufl8 cfpF5g\. -dw]z bk{0f lkmr/ ;]jf_

/fhgLlts bnx?sf] v]n d}bfg aGb} dw]z

cho s'df/ l;+x

g]kfnsf] Pp6f ufpFdf Ps hgf a'9f] sf] rf/ j6f ;Gtfg lyof]. a'9f]sf] zf;g eg]sf] ;a}dfly a/fa/ lyof]. rf/ hgf efO{df tLg hgf cln pR5[+vn k|j[ltsf lyP eg] Ps hgf zfGt / s;}n] lbPkl5 dfq lng] vfnsf lyP. a'9f] afFr'Gh]n s'g} j:t' x'Fbf ;a}nfO{ a/fa/ u/L lng] rng agfPsf lyP. a'9f]nfO{ if8\oGqk"j{s xTof ul/of] / xTof/fnfO{ k|zf;gn] kQf nufpg ;s]g jf rfx]g. a'9f] lat]kl5 rf/} bfh'efO{nfO{ k|hftGq k|fKt eof]. k|hftGq k|fKt ePkl5 ltg} bfh'efO{ h] ePklg cfk;df afF8\g] t/ Pp6fnfO{ jfOkf; u/]/ lx+8\g yfn]. ;f]emf] tyf zfGt k|j[ltsf efO{n] cfkm\gf] clwsf/sf ljifo j:t'nfO{ p7fpg ;'¿ u/] t/ klg s]xL nfu]g. tL ltg} efO{ ldn]/ Pp6fnfO{ a]nf a]nfdf a];/L s'6lk6 u/L 3fO{t] agfpg yfn]. cflv/df ltg} bfh'efO{ uf0ftGq / nf]stGq k|fKt u/] t/ cfkm\gf] efO{nfO{ clwsf/ lbPg / wf]v]afh, ljb|f]xL / ;dfhnfO{ 6'qmofpg] k|j[ltsf] xf] elg ljleGg cf/f]kx¿ nufpg yfn] / cGtdf tL PSn} ePsf efO{n] klg cfkm\gf] clwsf/ k|flKtsf nflu ;d"x pk;d"x u7g ug{ yfn]. t/ ltg6} efO{x¿ ldn]/ ;dfhdf c/fhstfsf] dfxf}n agfpg yfn] / kmf]x/ /fhgLlt cfkm\gf] dw]z If]qdf :yfkgf u/]/ g} 5f8]. tL a'9f] rf/ j6} 5f]/f h:tf] cfkm\gf] b]zsf] cj:yf ePsf] xf].